Image
Kom op! boek cover

Op deze blog wil ik regelmatig actuele cases van solidariteit (en vijandigheid!) bespreken. Het boek zelf heb ik geschreven tussen januari 2021 en februari 2022. Het schrijven zelf vond ik alvast een mooi avontuur. Ik ben vele keren een week naar de Ardennen getrokken om daar in alle rust te lezen, de wereld te overschouwen en te schrijven. Geen vergaderingen, geen sociale media. Heerlijk. Ik kan het iedereen aanbevelen. Het heeft me toegelaten om alle ervaringen te bundelen in een aantal inzichten en schema’s van hoe solidariteit en de samenleving in elkaar zitten. Vanuit die thema’s van het boek kijk ik nu op deze blog verder naar de actualiteit. Hoe halen we de vijandigheid uit de samenleving en brengen we meer solidariteit en samenwerking in de samenleving? Dit boek is een ode aan alle vrijwilligers. Aan hen draag ik het op.

Dit boek is een ode aan alle vrijwilligers.

Blog

Een samenleving is geen losse verzameling van mensen. Verbinding, respect, vriendschap, solidariteit en liefde zijn broodnodig. De voorbije tien jaar is mijn bewondering voor die vele solidaire mensen alleen maar toegenomen. Maar evenzeer mijn wrevel voor de toenemende vijandige context waarin we leven. Vijandigheid, vooroordelen en haat halen het steeds meer van empathie, begrip en respect. Willen we echt zo verder?

 

Weg met vijandigheid

Ik erger mij kapot aan een pijnlijke paradox in onze samenleving. Mensen zijn solidair en willen elkaar helpen. Dat ondervinden wij al jaren bij Kom op tegen Kanker en dat zie je dagelijks in vele kleine dingen. Echter, we worden een vijandig samenlevingsmodel opgedrongen. We worden bedolven onder het slechte nieuws. Feitelijk is 90% goed en 10% slecht nieuws, we krijgen wel het omgekeerde. En dat heeft zo zijn gevolgen. De context maakt de man: een persoon in een vijandig klimaat (social media bv) wordt ook vijandig, dezelfde mens in een positief klimaat (de 1000 km van Kom op tegen Kanker bv) wordt positief. Het is maar wat we willen.

Er zijn vele redenen voor die opgedrongen vijandigheid. De negatieve algoritmes van de sociale media promoten vooral slecht nieuws. Je zal je maar nietsvermoedend enkel informeren via sociale media: niets werkt nog. In het publieke debat zijn agressieve standpunten, haatcampagnes, trollenlegers en scheldpartijen het nieuwe normaal. De clickbaits mania in de pers: graag overal negatieve titels aub, want die scoren veel meer clicks dan positief nieuws. Zelfs positief nieuws krijgt een lekkere negatieve titel. In debatten worden liefst gasten uitgenodigd die goed zijn in aggressieve oneliners. De Tiktok cultuur als norm: leve het agressieve spektakel. Oppositiepartijen vallen liever dood dan iets positiefs te zeggen over de meerderheid. Zelfs de vrijlating van Olivier Vandecasteele was geen reden voor het minste complimentje. Ook de meerderheidspartijen leveren hun bijdrage, bv door elkaar zelfs tijdens regeringsdiscussies publiek uit te schelden. Leve de vijandige open debatcultuur. De nodige schandalen à la pensioenregelingen, de aanvallen op de Nationale Bank (in verband met spaarrentes), op het gerecht (naar aanleiding  van de Reuzegommers) helpen ook niet. Zelfs deze bastions van geloofwaardigheid moeten er aan. Niets of niemand is nog te vertrouwen. Alles is slecht. Niets staat nog recht.

 

Wat is de realiteit ondertussen? We hebben een ongeziene reeks crississen (corona, levensduurte, energie, …) goed doorstaan. Wie heeft er geen corona tussenkomst gekregen? Is er een land ter wereld dat een betere gezondheidszorg heeft dan België? Als je kanker krijgt - in België 65.000 mensen per jaar - kan je maar beter hier geboren zijn! Wij hebben een top gezondheidszorg. De 65-plussers in Spanje komen bij de minste verkoudheid rap terug. De rijkdom van de gemiddelde Belg neemt toe. Zou er een beter land zijn om te leven? Zegt u maar waar. Hoeveel landen hebben een automatisch indexeringssysteem zoals bij ons?  Onze welvaart neemt toe. Lees ‘Rationaliteit’ van Steven Pinker. Hij en ik verzekeren het u, op langere termijn is er alleen maar vooruitgang. Ga naar www.curicos.nl en je werelbeeld krijgt een boost.

Uiteraard gaat er van alles mis. Uiteraard hebben we een budgetprobleem en zouden onze verschillende regeringen ernstigere pensioen-, fiscaliteit-, stikstof- en andere hervormingen moeten realiseren. Uiteraard moeten milieu, armoede, … dringend oplossingen krijgen. Uiteraard is kritiek op wat er mis gaat levensnoodzakelijk. Maar. Moeten we allemaal vijanden worden van elkaar? Moeten we elkaar haten en kapot maken? Moeten we elkaar elke dag met getrokken messen naar het leven staan? Willen wij vijandigheid ? Absoluut niet, weg daarmee. Enkel de anti-politiek wordt er beter van.

Vooruitgang creëer je niet door elkaar te kleineren, maar door elkaar te stimuleren. Door te praten in plaats van in je kelder achter een computer elkaar uit te schelden. Door de moed te hebben te overleggen en oplossingen te bedenken. Door een eigen mening te hebben en toch samen te werken zodat de eigen markt – de politiek – niet kapot gemaakt wordt. Door ondernemers en maatschappelijke initiatiefnemers te waarderen. Door wetten te stemmen die fake news en haatspraak veroordelen. Door de sociale media grondig te reglementeren en de waarheid te herstellen. Door op alle niveaus een efficiëntere overheid na te streven. Door constructieve kritiek te brengen in plaats van populistische praatjes. Door niet elke drol of waan van de dag tot een ramp te verheffen. Vooruitgang creëer je ook – durf ik het te zeggen? – met wat meer empathie voor elkaar. Wat meer vriendelijkheid, respect en begrip. Zoals de vele honderdduizenden buurtwerkers, mantelzorgers, vrijwilligers en solidaire burgers ons dagelijks voordoen. Zij willen deze opgedrongen vijandige samenleving niet. Zij willen elkaar helpen, praten, oneens zijn en toch samenwerken, initiatieven nemen, samen fietsen en zingen.

 

 

De 5 levenslessen, De Standaard woensdag 22 juni, Ines Minten

‘Je kunt niet alles, maar je kunt wel veel’

Als je iets wil, doe het. Doe het met strijdlust, optimisme en enthousiasme. Maar doe het. ‘Dromen is goed, maar daar mag het niet bij blijven.’ Aan het woord: algemeen directeur van Kom op tegen Kanker, Marc Michils.

Ik krijg veel, heel veel hartverwarmende posts op sociale media. Ook vele warme persoonlijke berichten van Kom op! vrijwilligers, actievoerders en uit heel diverse politieke en maatschappelijke hoeken. Het doet plezier, maar ik hoop vooral mijn boek op die manier enkele stenen verlegt vóór meer solidariteit en tégen vijandigheid. En wat zijn de reacties in de pers?

De waarheid geheel of deels verbloemen is er al altijd bij geweest. Maar vandaag is de leugen alom aanwezig en vast onderdeel van de politiek en de hele samenleving. Trump, Poetin spannen de kroon. Maar vergis u niet, ook in onze contreien regeert de hele en halve leugen meer en meer. Bijna dagelijks vers gebakken in uw krant of in een of ander actualteitsprogramma.

Hoe opkomen tegen de vijandigheid van Oekraïne? De vloedgolf van solidariteit voor Oekraïne is hartverwarmend: het verzamelen van kleding en voeding, het opvangen van vluchtelingen, het succes van de actie Oekraïne 1212 die maar liefst 17.778.315 euro opbracht. Tegelijkertijd zouden we er naar moeten streven om een band te leggen met de Russen, hen te informeren over de realiteit. Ik ben normaliter niet zo’n Arnold Schwarzenegger fan, maar deze speech is briljant. De juist boodschap, very well told.

Mijn boek is een ode aan solidariteit en solidaire mensen. Hoe halen we de vijandigheid uit de samenleving en hoe brengen we meer solidariteit en samenwerking in de samenleving? Maar ik ben niet naïef. Ik heb in het boek (najaar 2021) heel bewust een stuk geschreven over ‘Bewuste slechterikken’ Ik had toen echt niet durven denken dat er zo snel een fonkelnieuw prachtexemplaar van die perverse macho’s zou opdoemen: Vladimir Vladimirovitsj Poetin.